Trong bối cảnh bóng đá hiện đại không ngừng phát triển, vai trò của những cầu thủ chạy cánh đã có sự lột xác ngoạn mục, trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho cả mục tiêu lẫn kiến tạo. Khác với những “winger” truyền thống chỉ bám biên và tung ra các quả tạt, thế hệ cầu thủ chạy cánh mới thường xuyên di chuyển vào trung lộ, tạo ra tác động trực tiếp lên bảng tỷ số. Dù vai trò này vẫn đang tiếp tục tiến hóa, một điều không thể phủ nhận là lịch sử 33 năm của Premier League đã ghi dấu rất nhiều ngôi sao chạy cánh xuất chúng. Thay vì tự mình xếp hạng 20 gương mặt xuất sắc nhất, chúng tôi đã giao nhiệm vụ này cho Trí tuệ Nhân tạo (AI) để đưa ra danh sách những cầu thủ chạy cánh vĩ đại nhất giải đấu hàng đầu nước Anh kể từ khi đổi tên vào năm 1992, kèm theo những lý giải chi tiết cho từng lựa chọn. Điều này hứa hẹn mang lại một cái nhìn khách quan và sâu sắc về những huyền thoại sân cỏ này.
20. Phil Foden
Các câu lạc bộ Premier League: Manchester City
Phil Foden trong màu áo Manchester City ăn mừng bàn thắng
AI nhận định: “Sự linh hoạt của Foden – thường xuyên di chuyển từ cánh vào trung lộ – đã đóng vai trò then chốt trong sự thống trị gần đây của Man City. Tuổi trẻ và tiềm năng đã giúp anh lọt vào top 20.”
Với 61 bàn thắng và 28 pha kiến tạo sau 192 lần ra sân, Phil Foden đã góp công lớn mang về 6 chức vô địch Premier League, 2 giải Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm và 1 giải Cầu thủ xuất sắc nhất năm. Những thành tích này giúp tiền vệ 25 tuổi vững vàng trong danh sách những cầu thủ chạy cánh hàng đầu lịch sử giải đấu. Mặc dù một số người có thể ngạc nhiên khi thấy anh đứng ở vị trí thứ 20, nhưng việc AI cân nhắc phong độ không ổn định khi đồng đội xuống sức, cùng với những màn trình diễn chưa thuyết phục ở tuyển Anh, cho thấy Foden chưa đạt đến tầm ảnh hưởng nhất quán như cách nhiều cổ động viên Manchester City vẫn ca ngợi.
19. Damien Duff
Các câu lạc bộ Premier League: Blackburn Rovers, Chelsea, Newcastle & Fulham
Damien Duff thi đấu cho Chelsea với tốc độ cao
AI nhận định: “Tốc độ và khả năng di chuyển không ngừng nghỉ của Duff là yếu tố then chốt giúp Chelsea vô địch các mùa 2004-06. Sự ổn định của anh xuyên suốt các câu lạc bộ đã mang về vị trí này.”
Damien Duff xứng đáng được công nhận là một trong những cầu thủ chạy cánh vĩ đại nhất Premier League nhờ sự ổn định, tinh thần làm việc không mệt mỏi và khả năng tỏa sáng trong những trận đấu lớn. Tại Blackburn Rovers, anh là nhân tố quan trọng giúp đội vô địch League Cup, với những pha đi bóng trực diện và khả năng sáng tạo đã khiến hàng phòng ngự đối phương phải khốn đốn. Khi chuyển đến Chelsea dưới thời Roman Abramovich, Duff đóng vai trò trung tâm trong hai chức vô địch liên tiếp của Jose Mourinho, tạo thành bộ đôi cánh chết người với Arjen Robben. Sở hữu sự cân bằng, tốc độ và nhãn quan chiến thuật, anh có thể vượt qua đối thủ hoặc cắt vào trong để tạo khoảng trống, dù tên tuổi anh không thường xuyên được nhắc đến như những đồng nghiệp trong danh sách này.
18. John Barnes
Các câu lạc bộ Premier League: Liverpool, Charlton Athletic & Newcastle
Huyền thoại John Barnes của Liverpool đi bóng qua đối thủ
AI nhận định: “Thời kỳ đỉnh cao của Barnes diễn ra trước Premier League, nhưng kỹ năng và tầm nhìn của anh ở Liverpool vẫn tỏa sáng vào đầu những năm 1990, dù số danh hiệu hạn chế đã khiến anh đứng thấp hơn.”
Được mệnh danh là “Cầu thủ thập niên 80” của nước Anh, việc John Barnes vẫn lọt vào danh sách những người vĩ đại nhất của một kỷ nguyên mà anh hiếm khi góp mặt, nói lên rất nhiều về đẳng cấp của huyền thoại Liverpool này. Jamie Carragher từng ca ngợi anh là tiền đạo dứt điểm hay nhất mà anh từng thi đấu cùng, dù đã sát cánh với cả Michael Owen và Fernando Torres. Hơn nữa, khả năng lướt qua các hậu vệ như không có ai, kết hợp với nhãn quan săn bàn sắc bén, đã biến anh thành một trong những mũi tấn công đáng sợ nhất bóng đá Anh và có lẽ là cầu thủ rê bóng vĩ đại nhất mà đất nước này từng sản sinh.
17. Harry Kewell
Các câu lạc bộ Premier League: Leeds United & Liverpool
Harry Kewell trong màu áo Leeds United tại Premier League
AI nhận định: “Tài năng của Kewell tại Leeds đã biến anh thành một ngôi sao, dù chấn thương đã kìm hãm tiềm năng. Chức vô địch Champions League 2005 của anh bổ sung thêm trọng lượng.”
Là người đoạt giải Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm của PFA mùa giải 1999/2000, Harry Kewell đã ghi 10 bàn và cung cấp 12 kiến tạo trong 34 lần ra sân cho Leeds United, giúp đội bóng của David O’Leary cán đích thứ ba và giành vé dự Champions League. Anh được coi là hình mẫu tiền đạo cánh hiện đại trước khi định nghĩa này trở nên phổ biến. Đáng tiếc, những chấn thương liên miên đã ảnh hưởng nặng nề đến sự nghiệp của cầu thủ người Úc tại Anfield, dù anh vẫn thể hiện xuất sắc khi sung sức. “Phù thủy xứ Oz” trải qua 5 mùa giải trong màu áo đỏ từ 2003 đến 2008, từng khiến người hâm mộ Kop phải trầm trồ với những cú sút xa đẹp mắt từ ngoài vòng cấm. Tuy nhiên, chỉ với 16 bàn sau 139 lần ra sân, anh khó có thể vươn cao hơn trong danh sách này.
16. Arjen Robben
Các câu lạc bộ Premier League: Chelsea
Arjen Robben với pha đi bóng cắt vào trong quen thuộc cho Chelsea
AI nhận định: “Mặc dù gặp chấn thương, tốc độ và khả năng dứt điểm của Robben vẫn rất bùng nổ trong giai đoạn Chelsea thống trị giữa những năm 2000. Thời gian thi đấu ngắn ngủi đã giới hạn anh ở vị trí 16.”
Dù chỉ có ba mùa giải khoác áo Chelsea tại Premier League, tầm ảnh hưởng của Arjen Robben là không thể phủ nhận. Ký hợp đồng với Chelsea từ PSV vào năm 2004, tiền vệ cánh người Hà Lan nhanh chóng trở thành trụ cột trong đội hình vĩ đại đầu tiên của Jose Mourinho. Bất chấp những rào cản từ chấn thương, Robben đã ghi 15 bàn và có 11 kiến tạo sau 67 lần ra sân ở giải đấu, góp công lớn giúp Chelsea giành hai chức vô địch Premier League liên tiếp vào các mùa 2004/05 và 2005/06, bao gồm chiến dịch kỷ lục 95 điểm. Nổi tiếng với tốc độ xé gió, trọng tâm thấp và pha cắt vào trong bằng chân trái thương hiệu, anh gần như không thể bị kèm cặp khi sung sức. Khả năng kéo giãn hàng phòng ngự, kiếm phạt đền và tạo ra những đóng góp quyết định đã mang lại lợi thế sắc bén cho Chelsea, biến họ thành một cỗ máy chiến thắng.
15. Raheem Sterling
Các câu lạc bộ Premier League: Liverpool, Manchester City, Chelsea & Arsenal
Raheem Sterling ăn mừng bàn thắng trong màu áo Manchester City
AI nhận định: “Sự phát triển của Sterling dưới thời Guardiola đã biến anh thành một cầu thủ chạy cánh sung mãn, với ba chức vô địch Premier League. Sự linh hoạt đã giúp anh tăng thứ hạng.”
Trong suốt sự nghiệp Premier League của mình cho đến nay, Sterling đã ghi 123 bàn và cung cấp 65 kiến tạo sau 396 lần ra sân, đưa anh vào hàng ngũ những cầu thủ chạy cánh hiệu quả nhất giải đấu. Tại Manchester City, anh đã đạt mốc hai chữ số bàn thắng trong 5 mùa giải liên tiếp, bao gồm kỷ lục cá nhân 20 bàn ở Premier League mùa 2019/20. Khả năng di chuyển thông minh, khéo léo len lỏi vào khu vực trung lộ và sở trường xuất hiện đúng lúc ở cột xa đã biến anh thành một mối đe dọa không ngừng nghỉ. Sterling cũng giành được 4 chức vô địch Premier League, 2 giải Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm và 3 lần góp mặt trong Đội hình tiêu biểu của năm, củng cố di sản của anh tại quê nhà. Tuy nhiên, kể từ khi gia nhập Chelsea vào năm 2022, hiệu suất của anh đã giảm sút đáng kể, làm yếu đi khả năng vươn lên cao hơn trong bảng xếp hạng này. Đặc biệt, tỷ lệ chuyển hóa cơ hội lớn của anh chỉ là 44.3%, xếp vào nhóm dưới của giải đấu.
14. Leroy Sane
Các câu lạc bộ Premier League: Manchester City
Leroy Sane với tốc độ bứt phá kinh hoàng khi khoác áo Manchester City
AI nhận định: “Tốc độ và sự xuất sắc của Sane bằng chân trái đã tỏa sáng trong mùa giải 2017-18 lịch sử của Man City. Thời gian thi đấu ngắn nhưng đầy uy lực đã mang về vị trí cho anh.”
Thời gian của Leroy Sane tại Premier League có thể ngắn hơn Sterling, nhưng tầm ảnh hưởng của anh thường quyết định hơn, và tên anh chắc chắn được nhắc đến thường xuyên hơn tại sân Etihad những ngày này. Gia nhập Man City vào năm 2016, tuyển thủ Đức nhanh chóng trở thành nhân tố chủ chốt trong đội hình phá kỷ lục của Pep Guardiola mùa giải 2017/18, đóng góp 10 bàn và 15 kiến tạo khi Man City đạt mốc 100 điểm. Anh tiếp tục với 10 bàn và 10 kiến tạo ở mùa giải tiếp theo, giúp The Citizens giành hai chức vô địch liên tiếp. Sane cũng được vinh danh là Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất năm của PFA mùa 2017/18, và một số bàn thắng của anh – bao gồm pha lập công vào lưới Liverpool năm 2019 – sẽ được nhớ mãi, ngay cả khi thành công của câu lạc bộ thường được gán cho những ngôi sao như Sergio Aguero và Kevin De Bruyne.
13. David Ginola
Các câu lạc bộ Premier League: Newcastle, Tottenham, Everton & Aston Villa
David Ginola trong màu áo Tottenham Hotspur biểu diễn kỹ thuật cá nhân
AI nhận định: “Tài năng và những bàn thắng từ xa của Ginola đã giúp anh giành giải Cầu thủ xuất sắc nhất năm của PFA 1999. Phong cách của anh đã mang lại sự phấn khích cho giải đấu.”
David Ginola được coi là một trong những cầu thủ Premier League vĩ đại nhất từng thi đấu mà không cần một chức vô địch quốc gia. Điều này phần nào nói lên phẩm chất phi thường của anh. Ngôi sao người Pháp sở hữu những pha chạm bóng tinh tế và khiến nhiều hậu vệ giỏi phải luống cuống trong những ngày anh còn khoác áo Newcastle United và Tottenham. Anh thường xuyên sử dụng khả năng đi bóng xuất sắc của mình để vượt qua hai hoặc ba cầu thủ trước khi cứa lòng đưa bóng vào góc xa từ rìa vòng cấm. Dù Ginola không có những thống kê quá ấn tượng hay danh hiệu Premier League, anh đã tạo ra những khoảnh khắc cá nhân tuyệt vời trong những năm tháng đỉnh cao. Thậm chí vào năm 1999, huyền thoại Johan Cruyff còn tuyên bố Ginola là cầu thủ xuất sắc nhất thế giới.
12. Freddie Ljungberg
Các câu lạc bộ Premier League: Arsenal & West Ham
Freddie Ljungberg của Arsenal ăn mừng sau trận chung kết FA Cup 2005
AI nhận định: “Những pha chạy chỗ thông minh và các bàn thắng trong những trận đấu lớn, đặc biệt là cú đúp năm 2002, đã giúp Ljungberg trở thành nhân tố thiết yếu cho thành công của Arsenal.”
Freddie Ljungberg là một trụ cột của Premier League, thi đấu từ năm 1998 đến 2008, với tất cả trừ một trong số 11 mùa giải của anh đều dành cho Arsenal, nơi anh trở thành một trong những cầu thủ vĩ đại nhất lịch sử câu lạc bộ. Việc anh chuyển đến Bắc London vào thời điểm đó được coi là một canh bạc đối với Pháo thủ, vì anh chưa có kinh nghiệm ở cấp độ cao nhất, khi gia nhập từ đội bóng Thụy Điển Halmstad. Tuy nhiên, tiền vệ cánh này không mất nhiều thời gian để bắt kịp nhịp độ. Được coi là một trong những bản hợp đồng hời nhất lịch sử Premier League, Ljungberg kết thúc sự nghiệp tại giải đấu với 77 đóng góp vào bàn thắng sau 241 lần ra sân, giúp Arsenal giành hai chức vô địch, bao gồm cả mùa giải “Bất bại” lừng danh. Anh cũng là Cầu thủ xuất sắc nhất mùa của giải đấu năm 2001/02.
11. Marc Overmars
Các câu lạc bộ Premier League: Arsenal
Marc Overmars ăn mừng đầy phấn khích trong màu áo Arsenal
AI nhận định: “Tốc độ và sự trực diện bằng cả hai chân của Overmars là yếu tố then chốt giúp Arsenal giành cú đúp năm 1997-98. Thời gian thi đấu ngắn nhưng đầy tác động của anh đã thay đổi kỳ vọng về cầu thủ chạy cánh.”
Từ một huyền thoại Arsenal này đến một huyền thoại khác, khả năng chơi bóng bằng cả hai chân của Marc Overmars đã biến anh thành cơn ác mộng tồi tệ nhất của mọi hậu vệ tại Highbury. Phẩm chất thuận cả hai chân giúp anh luôn đi trước đối thủ một bước, với các hậu vệ không bao giờ chắc chắn liệu anh sẽ sút, chuyền, tạt hay lướt qua họ bằng một pha giả vờ. Dù chỉ dành ba năm khoác áo Pháo thủ, Overmars đã để lại ấn tượng sâu sắc, ghi 25 bàn và có 27 kiến tạo sau 100 lần ra sân. Khoảnh khắc đỉnh cao của anh đến trong mùa giải 1997/98, khi tốc độ và tài năng của anh chứng tỏ vai trò then chốt trong việc giúp Arsenal giành chức vô địch giải đấu đầu tiên kể từ năm 1991.
Kết luận
Danh sách 20 cầu thủ chạy cánh vĩ đại nhất lịch sử Premier League do AI tổng hợp đã mang đến một góc nhìn độc đáo, công nhận cả những cái tên đã định hình kỷ nguyên sớm của giải đấu lẫn những ngôi sao hiện đại đang tiếp tục đẩy giới hạn vai trò này. Từ những phù thủy rê bóng kinh điển như John Barnes và David Ginola đến những cỗ máy ghi bàn hiện đại như Phil Foden và Raheem Sterling, mỗi cầu thủ đều để lại dấu ấn không thể phai mờ. Dù thời gian thi đấu ngắn ngủi hay chấn thương cản trở, sự ảnh hưởng của họ đến lối chơi và thành công của câu lạc bộ là điều không thể phủ nhận. Bảng xếp hạng này không chỉ là một sự tôn vinh tài năng cá nhân mà còn là minh chứng cho sự tiến hóa không ngừng của vị trí tiền vệ cánh trong bóng đá Anh. Bạn nghĩ sao về bảng xếp hạng này? Liệu có cái tên nào còn thiếu hoặc chưa đúng vị trí? Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn trong phần bình luận bên dưới!
